Παρασκευή 18 Φεβρουαρίου 2011

Αχρήματες συναλλαγές ως αντίδοτο της οικονομικής κρίσης

Μπορούμε να παρακάμψουμε ένα μέρος των χρηματικών συναλλαγών μας έναντι αχρήματων ανταλλαγών προϊόντων και υπηρεσιών, μειώνοντας την εξάρτηση μας στο χρήμα για να επιβιώσουμε??


Πώς λειτουργεί ένα σύστημα αχρήματων συναλλαγών? Στην βάση αυτού του συστήματος, υπάρχει η απλούστερη μορφή ανταλλαγής προϊόντων χωρίς την μεσολάβηση χρήματος. Παράδειγμα, παράγω ένα προϊόν, π.χ. ντομάτες και ανταλλάσσω ένα μέρος τους με ένα μέρος του προϊόντος που παράγεις εσύ, π.χ. αγγούρια ή μαρούλια. Αυτή είναι η απλούστερη μορφή ανταλλαγής.

 

Ένα δεύτερο επίπεδο στο οποίο μπορεί να εφαρμοστεί ένα σύστημα αχρήματων ανταλλαγών, είναι η ανταλλαγή υπηρεσιών, κατόπιν συμφωνίας των μερών που την πραγματοποιούν. Παράδειγμα, ανταλλάσσω την δεξιότητά μου στην δημιουργία ιστοσελίδων την οποία προσφέρω, με την τοποθέτηση πάγκων και γραφείου στον επαγγελματικό μου χώρο την οποία ζητώ, χωρίς να μεσολαβήσει ούτε ένα ευρώ.

Φυσικά κάτι τέτοιο δεν αντηχεί ευχάριστα στα αυτιά των εκάστοτε κυβερνώντων, διότι μειώνει την δυνατότητα του κράτους να παρεμβαίνει, να ρυθμίζει και να επωφελείται από αυτήν την δραστηριότητα. Όμως η αχρήματη συναλλαγή απελευθερώνει τον άνθρωπο από την ανάγκη χρήματος για να ικανοποιεί τις βασικές του ανάγκες, την στιγμή μάλιστα που το κράτος και οι κυβερνήσεις έχουν καταληστεύσει το δημόσιο χρήμα και η απάντησή τους στην κρίση είναι να κάνουν το χρήμα ακόμα πιο δυσεύρετο, μειώνοντας μισθούς και συντάξεις και αυξάνοντας την φορολογία.

Πώς το κράτος περιμένει να ανακάμψει η οικονομία, όταν αντί να αυξάνει την αγοραστική μας δύναμη, μας την μειώνει ακόμα περισσότερο? Πώς θα μεγαλώσουν τα έσοδα του κράτους όταν τα έσοδα του από τα κέρδη των επιχειήσεων μειώνονται, αφού το χρήμα που ξοδεύεται ολοένα και λιγοστεύει από τις παρανοϊκές πολιτικές της κυβέρνησης? Εξ άλλου το είπε και ο καθηγητής οικονομικών του πρωθυπουργού, Richard D. Wolff, ο οποίος αποδεικνύει ότι "η οικονομία μιας χώρας μπορεί να σωθεί χωρίς να πειραχτεί σημαντικά το 99% του πληθυσμού, χωρίς να γίνει οποιαδήποτε περικοπή σε κοινωνικά προγράμματα, αλλά μόνο με το να φορολογηθεί το 1% των πάμπλουτων (που φοροδιαφεύγουν) και μόνο με 10% και μόνο οι μετοχές τους, χωρίς να πειραχτούν οι βίλες, τα κότερά τους ή οποιαδήποτε άλλη περιουσία τους".

Όταν λοιπόν το κράτος σου δεν κάνει τα αυτονόητα για να σε βοηθήσει,  φταις εσύ που παίρνεις πρωτοβουλίες για να βοηθήσεις τον εαυτό σου?

Μετά από την σύντομη αυτή παρένθεση, υπάρχει κι ένα τρίτο επίπεδο στο οποίο βρίσκει εφαρμογή το σύστημα αχρήματων ανταλλαγών κι αυτό είναι όταν συνδυάζονται τα δύο πρώτα - δηλαδή όταν σε μία ανταλλαγή συμμετέχουν προϊόντα και αγαθά μαζί με υπηρεσίες. Αυτό το επίπεδο είναι και το πιο πολύπλοκο, λόγω της δυσκολίας προσδιορισμού της αντιστοίχισης της αξίας ενός προϊόντος με μία υπηρεσία και το αντίστροφο. Σε αυτήν την περίπτωση, σωστή αξία ενός προϊόντος ή μίας υπηρσείας θεωρείται αυτή στην οποία συμφωνούν τα δύο μέρη που πραγματοποιούν την συναλλαγή. Έτσι, π.χ. κάποιος μπορεί να προσφέρει την ξυλουργική του εργασία σε έναν παραγωγό, κι εκείνος για αντάλλαγμα να του δώσει προϊόντα της παραγωγής του, έναντι χρημάτων. Εκεί, προκειμένου να ολοκληρωθεί επιτυχημένα η συναλλαγή θα πρέπει τα δύο μέρη να συμφωνήσουν από κοινού πως μεταφράζεται η αξία της υπηρεσίας σε προϊόντα και αντίστροφα.

Θα ήταν λάθος να δούμε τέτοιου είδους συναλλαγές σαν απλά μία αντίδραση σε ένα σύστημα που εκμεταλλεύεται τον ανθρώπινο μόχθο. Κάθε άλλο, οι αχρήματες συναλλαγές έχουν πολλαπλά οφέλη τόσο στο άτομο όσο και στην κοινωνία την ίδια. Ας κάνουμε μία απόπειρα να απαριθμήσουμε τα πιθανά οφέλη της αχρήματης ανταλλαγής προϊόντνω και υπηρεσιών.

Το πρώτο και πιο βασικό προτέρημα της αχρήματης συναλλαγής είναι ότι παύουμε να είμαστε δέσμιοι του συστήματος για να ικανοποιούμε βασικές ανάγκες για την επιβίωσή μας. Πλέον, ακόμα και η δραματική μείωση της αγοραστικής δύναμης, δεν αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για να τραφεί και να επιβιώσει ένας χαμηλά αμειβόμενος, ένας άνεργος. Το ζητούμενο σε αυτή την περίπτωση είναι να υπάρχει ένα δίκτυο συνεργασίας και αλληλεγγύης μεταξύ ανθρώπων που μπορούν να προσφέρουν και να καταναλώσουν τόσο αγαθά όσο και υπηρεσίες για τις οποίες υπάρχει προσφορά και ζήτηση.
 
Το δεύτερο προτέρημα συνδέεται άμεσα με το πρώτο. Επειδή με τις αχρήματες συναλλαγές, μειώνεται η εξάρτηση μας στο σύστημα για να επιβιώσουμε, ταυτόχρονα αυξάνεται η αυτονομία μας και η αυτάρκειά μας τουλάχιστον σε επίπεδο διατροφής και κάλυψης των αναγκαίων για την επιβίωση. Όταν δούμε ότι δεν έχουμε τόσο ανάγκη από ένα σύστημα που μας εκμεταλλεύεται και μας εξαθλιώνει κι ότι μπορούμε να δημιουργήσουμε τις δικές μας τομές και να βασιστούμε μέχρι ένα σημείο σε αυτές, τότε αρχίζουμε πραγματικά να σπάμε τους κρίκους της εξάρτησής μας σε ένα σύστημα που ποτέ δεν είχε στόχο να ενδυναμώνει τον άνθρωπο και να τον καθιστά κυρίαρχο της ζωής του αλλά να τον απομυζεί και να τον εκμεταλλεύεται.

Ένα τρίτο προτέρημα αυτού του εναλλακτικού οικονομικού μοντέλου είναι ότι φέρνει σε επαφή τους ανθρώπους, δημιουργεί δεσμούς, καλλιεργεί την συνεργασία, την αλληλοϋποστήριξη, την αλληλεγγύη μεταξύ των ανθρώπων που συμμετέχουν σε τέτοια εναλλακτικά σχήματα, χτίζοντας κοινότητες ανθρώπων βασισμένες σε υψηλές αξίες και ιδανικά που στόχο έχουν την αρμονική συμβίωση κι όχι τον ακραίο ανταγωνισμό.

Μόνο για αυτό το τρίτο προτέρημα, αξίζει να αναλογιστούμε ποιά θα ήταν τα οφέλη τέτοιων δικτύων συνεργασίας και αλληλεγγύης για την δική μας τοπική κοινωνία, όπου κυρίαρχο ρόλο θα έπαιζαν οι αχρήματες συναλλαγές μεταξύ προϊόντων και υπηρεσιών.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου