Δεν ξέρω αν ο Χένρυ Κίσσιντζερ είπε ποτέ αυτά που του αποδίδονται περί αποδόμησης των πολιτιστικών χαρακτηριστικών των Ελλήνων. Αυτό που μας ενδιαφέρει δεν είναι τι είπε αλλά τι συμβαίνει στην πραγματικότητα και η πραγματικότητα δείχνει ότι το "δόγμα Κίσσιντζερ" εφαρμόζεται, άσχετα αν τα λόγια ειπώθηκαν ή όχι. Αναλογιστείτε κατά σειρά την αθρόα και ανεξέλεγκτη εισροή μεταναστών. Τις ελληνοποιήσεις επί ΠΑΣΟΚ και ΝΔ. Την απόδοση ελληνικής ιθαγένειας σε αλλοδαπούς. Την συμφωνία Γ. Παπανδρέου-Τζεμ για τον τρόπο συγγραφής των σχολικών βιβλίων. Το "ανιστόρητο" βιβλίο της Ιστορίας της ΣΤ' Δημοτικού της κυρίας Ρεπούση επί ΝΔ. Την νέα Γραμματική της Ε' και ΣΤ' Δημοτικού που καταργεί τα φωνήεντα -η, -υ και -ω, ενώ καταργέι και τα σύμφωνα -ξ και -ψ. Η λίστα των εφαρμοσμένων πολιτικών που αποδυναμώνουν την εθνική και πολιτιστική ταυτότητα των Ελλήνων δεν φαίνεται να έχει τελειωμό. Εξετάζοντας τις κανείς θα διαπιστωσει ότι αυτές πλήττουν κατά κύριο λόγο την φυλή, την ιστορία και την γλώσσα των Ελλήνων. Σε αυτό το άρθρο θα ασχοληθούμε με τις πολιτικές μεθοδεύσεις που στόχο έχουν την αποδόμηση και την αποδυνάμωση της Ελληνικής γλώσσας.
Αν υπάρχει ένα διαχρονικό πολιτιστικό χαρακτηριστικό που μας διαφοροποιεί από όλους τους άλλους λαούς αυτό αναμφισβήτητα είναι η γλώσσα μας. Αν χαθεί η γλώσσα μας, τότε σύντομα θα χαθούμε κι εμείς, όπως είπε ο μεγάλος Έλληνας συγγραφέας. Το μέγα χωνευτήρι των λαών που λέγεται παγκοσμιοποίηση, δεν αστειεύεται. Αν λοιπόν είσαι το Ελληνικό Κράτος οφείλεις να προστατεύσεις την Ελληνικότητα του Ελληνικού έθνος. Η προστασία της Ελληνικότητας απαιτεί την προστασία της Ελληνικής γλώσσας. Αντί όμως η Ελληνική γλώσσα να προστατεύεται ως βασική προϋπόθεση για την διατήρηση του ελληνικού στοιχείου μας, γινόμαστε μάρτυρες μίας πρωτοφανούς επίθεσης του ίδιου του Ελληνικού Κράτους απέναντι στην Ελληνική γλώσσα, που όμοιά της μόνο εχθρός θα μπορούσε να εξαπολύσει. Η επίθεση αυτή δεν είναι φανερή αλλά μυστική. Δεν ανακοινώνεται από τους πολιτικούς, αλλά κρύβεται μέσα στις πράξεις και τις αποφάσεις τους. Δεν θα σταματήσει, αν εμείς οι ίδιοι δεν αντιληφούμε τι συμβαίνει και δεν τους σταματήσουμε εγκαίρως. Ο τελικός στόχος τους είναι πλέον ολοφάνερος. Η εξόντωση της Ελληνικής γλώσσας. Η μέθοδος τους είναι αργή αλλά αποτελεσματική, αποκοιμίζει δεν αφυπνίζει, σφίγγει ασφυκτικά τον κλοιό και πριν καλά καλά το καταλάβει ο εχθρός έχει ήδη παραδοθεί. Το σχέδιο τους, όπως το ξετυλίγω σε αυτό το άρθρο, είναι η αμφισβήτηση της συνέχειας της γλώσσας μας, η διαίρεσή της σε 'Αρχαία' και 'Νέα' Ελληνικά, ο στιγματισμός της ως 'νεκρή' και 'μικρή' γλώσσα αντίστοιχα, η κυριαρχία των γραικοαγγλικών (greeklish), η απλοποίηση της ελληνικής γραφής, η γλωσσική ένδεια των Ελλήνων, η υιοθέτηση της Αγγλικής ως δεύτερης επίσημης γλώσσας και τελικά η μετάβαση σε Λατινικό αλφάβητο. Αυτή μάλιστα, η μετάβαση στο λατινικό αλφάβητο φαίνεται ότι θα είναι μία από τις τελευταίες πράξεις, αν όχι η τελευταία, στην προσπάθεια ολοκληρωτικής εξόντωσης της ελληνικής γλώσσας. Στο χέρι μας είναι να την σταματήσουμε.
Η προώθηση της Αγγλικής γλώσσας και τα greeklish
Η γλωσσική (αν)ικανότητα των Ελλήνων μαθητών
Η γλωσσική ανεπάρκεια των ελλήνων μαθητών γίνεται συχνά "είδηση" στα τηλεοπτικά μέσα και στον γραπτό Τύπο. Είναι αλήθεια ότι κάθε γενιά που αποφοιτά από το Λύκειο ομιλεί την ελληνική με όλο και λιγότερη ευχέρεια και δεινότητα. Το λεξιλόγιο των μαθητών μικραίνει και η ικανότητα τους να εκφραστούν και να επικοινωνήσουν στα ελληνικά συνεχώς χειροτερεύει.
Η γλωσσική ένδεια των Ελλήνων μαθητών σήμερα, συγκλονίζει. Έρευνα του Παιδαγωγικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών, υπό την εποπτεία της καθηγήτρια κ. Μαρίας Τζανή, που δημοσιεύθηκε το 2007, σε 4.127 μαθητές Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου αποδεικνύει με τον πλέον δραματικό τρόπο την αποτυχία του Εκπαιδευτικού συστήματος στην μόρφωση των Ελλήνων. Θα αναφέρουμε εδώ μόνο, ότι "Η τραγική ένδεια των σημερινών παιδιών στην ελληνική γλώσσα καταδεικνύεται με τα πιο μελανά χρώματα στη βαθμολογία των μαθητών της τρίτης λυκείου· των παιδιών, δηλαδή, που βρίσκονται ένα βήμα πριν από την ολοκλήρωση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Στα τεστ γλωσσικής ικανότητας τα αγόρια συγκέντρωσαν μέσο όρο 5.72 και τα κορίτσια 7.35, ενώ οι αντίστοιχοι μέσοι όροι (με άριστα το 20) των μαθητών τρίτης γυμνασίου είναι 9.23 για τα αγόρια και 9.66 για τα κορίτσια." Σύμφωνα με την κ. Μαρία Τζανή, η εικόνα χειροτερεύει χρόνο με το χρόνο σε σύγκριση και με τα αποτελέσματα ανάλογης έρευνας που είχε πραγματοποιηθεί στις αρχές της δεκαετίας του '90. «Το εκπαιδευτικό σύστημα οδηγεί σε απαιδευσιά. Κύριος λόγος των αποτελεσμάτων αυτών είναι η ακολουθούμενη διδακτική μεθοδολογία μέσα στην τάξη και είναι γεγονός ότι ο εκπαιδευτικός φέρει το κύριο βάρος της ευθύνης. Το γλωσσικό απόθεμα των παιδιών είναι ιδιαίτερα μικρό με τραγικά αποτελέσματα για την πρόοδο της κοινωνίας. Η γλωσσική συρρίκνωση σημαίνει ψυχοδιανοητική συρρίκνωση», επισήμανε η κ. Τζάνη (Πηγή: Έρευνα: Φτωχό το γλωσσικό απόθεμα των μαθητών).Ωστόσο, η γλώσσα μας δεν κινδυνεύει μόνο από την "γλωσσική συρρίκνωση", αλλά πολύ περισσότερο ίσως από μία περαιτέρω απλοποίησή της εν μέσω μάλιστα της αυξανόμενης αποδοχής των λεγόμενων greeklish.
Η "απλοποίηση" της Ελληνικής γλώσσας και γραφής
Μέσα στην δεκαετία που μεσολάβησε μέχρι να πραγματοποιηθεί η επιθυμία της κ. Διαμαντοπούλου, έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στην λατινοποίηση της ελληνικής γραφής με τα greeklish να έχουν κυριαρχήσει πλήρως στην νεανική - και όχι μόνο - επικοινωνία μέσω sms, email και facebook. Μάλιστα, η επίσημη υιοθέτηση του λατινικού αλφαβήτου και κατ' επέκταση των greeklish ως δεύτερης επίσημης γραφής της ελληνικής, ίσως πάρει λιγότερο κι από μία δεκαετία, αφού η απαραίτητη προεργασία έχει ήδη γίνει.
Το 2008 είδε το φως της δημοσιότητας μία επιστολή του Κύπριου ευρωβουλευτή Μάριου Ματσάκη, ο οποίος με σχετική εισήγηση που υπέβαλε προς τον υπουργό Παιδείας της Κύπρου Ανδρέα Δημητρίου και την οποία κοινοποίησε στους Έλληνες Ευρωβουλευτές, ζητά την απλοποίηση της ελληνικής γραφής.
Στην επιστολή του ο Κύπριος ευρωβουλευτής παραθέτει ως ‘τροφή για σκέψη’ τα εξής:
1. Να καταργηθούν τα γράμματα 'η' και 'υ' και να αντικατασταθούν από το γράμμα 'ι'.
- Π.χ. η λέξη μήνυμα να γράφεται μίνιμα
2. Να καταργηθεί το γράμμα 'ω' και να αντικατασταθεί από το γράμμα 'ο'.
- Π.χ. η λέξη χώρος να γράφεται χόροσ)
3. Να καταργηθούν οι εξής συνδυασμοί γραμμάτων και να αντικατασταθούν ως εξής: 'αι'--; 'ε', 'ει'--;'ι', 'οι--;ι', 'υι'--;ι', 'αυ'--;'αβ', 'ευ'--;'εβ'.
- Π.χ. η λέξη είναι να γράφεται ίνε
- η λέξη υιός να γράφεται ιοσ (όπως αυτόν του AIDS ή της Μαλαζαβράνγκας)
- η λέξη ευρύχωρος να γράφεται εβρίχοροσ
4. Να καταργηθεί η χρήση του 'γγ' και να αντικατασταθεί από το 'γκ'.
5. Να καταργηθεί το τελικό γράμμα 'ς' και να αντικατασταθεί από το γράμμα 'σ'.
Π.χ. Ο εβροβουλεβτισ ίνε ανισόρροποσ
Ως αποτέλεσμα των ανωτέρω αλλαγών, το Ελληνικό αλφάβητο θα έχει μόνο 21 γράμματα (α, β, γ, δ, ε, ζ, θ, ι, κ, λ, μ, ν , ξ , ο , π, ρ, σ, τ, φ, χ, ψ) και ένα μόνο δίψηφο (το 'ου').
Ο κ. Ματσάκης υποστηρίζει ότι η απλοποίηση της Ελληνικής γραφής καθίσταται αναγκαία μέσα στα πλαίσια μιας τάσης ενωτικής πορείας των γλωσσών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Επιπλέον, μια τέτοια αλλαγή θα καταστήσει την Ελληνική γραφή πιο απλή και πολύ πιο εύχρηστη (Πηγή:Εφημερίδα Το ΒΗΜΑ, "Κυριακή με την Πανδώρα"). Πόσο όμως απλή και εύχρηστη θα γίνει η Ελληνική γραφή, αν
- αντί για αυτί, θα γράφουμε αφτί,
- αντί για αυτή, θα γράφουμε αφτί,
- αντί για αυτοί, θα πρέπει να γράφουμε αφτί!
Επίσης αν:
- η φυλή, γίνει φιλί,
- ενώ το φιλί, παραμείνει φιλί.
Επίσης αν:
- ο χήρος και ο χοίρος ...γίνουν ένα και το αυτό! Δηλαδή χίρος! (Πηγή: Μάριος Ματσάκης - new Μπαμπινιώτης). Γίνεται εύκολα κατανοητό ότι τέτοιου είδους απλοποιήσεις θα οδηγήσουν σε τραγελαφικές παρανοήσεις και θα κάθε άλλο παρά θα κάνουν την ελληνική πιο απλή και εύχρηστη. Εξ άλλου ποιος λόγος να γίνει πιο απλή και εύχρηστη η ελληνική αφού την ομιλούμε μόνο οι απανταχού Έλληνες? Την απάντηση σε αυτό το ερώτημα θα την δώσουμε. Τώρα ας δούμε όμως που μπορεί να οδηγήσει αυτή η τακτική απλοποίησης της ελληνικής γραφής.
Αν το "αυτί" γίνει "αφτί" τότε αλήθεια τι θα μας εμποδίσει να το κάνουμε και "afti"? Αν το "ειδάλλως" απλοπιηθεί και γίνει "ιδάλος", γιατί να μην το κάνουμε και "idalos" ώστε να μπορούν να μας διαβάζουν και οι ξένοι? Και στο κάτω κάτω που αλλού ακούστηκε λαός να απλοποιεί την γλώσσα του? Όπως πολύ εύστοχα διάβασα σε ένα blog ακούστηκε πουθενά ότι οι Γάλλοι προτίθενται να απλοποιήσουν την Γαλλική και να μετατρέψουν το 'beaucoup' σε 'bocu' και το 'couteau' σε 'couto'? Εξάλλου, είναι ο προαναφερθής Γάλλος πανεπιστημιακός, Masse Roger, που είπε ότι "...η ελληνική γλώσσα είναι το υπέρτατο εργαλείο σκέψης...Για αυτό κάθε απλοποίηση στην γλώσσα, στην σύνταξη είναι απλά ένα χάσιμο της σκέψεως. Όταν μία γλώσσα απλοποιείται, απλά χάνει. Δεν έχει να κερδίσει τίποτα. Οδηγούμαστε σε μία γλώσσα χωρίς νόημα, απλά φωνητική και όλες οι λέξεις θα αρχίσουν να μοιάζουν μεταξύ τους" (Πηγή: "Φρονείν Ελληνικώς", Αντώνιος Αντωνάκος, Εκδόσεις Κάδμος, σελ. 424).
Είναι σαφές λοιπόν ότι την ώρα που η ελληνική γλώσσα ομιλείται με ολοένα και λιγότερη δεξιότητα, η γλώσσα και η γραφή μας περιθωριοποιούνται συνεχώς χάριν της αγγλικής γλώσσας και της λατινικής γραφής αντίστοιχα (που είναι πάλι η αγγλική ουσιαστικά). Μπροστά σε όλα αυτά νομίζω ότι είναι απαραίτητο να αναδείξουμε τους λόγους για τους οποίους εμείς οι Έλληνες αγαπάμε την Ελληνική μας γλώσσα και δεν θα αφήσουμε κανέναν να μας στερήσει την χαρά να την ομιλούμε και να την γράφουμε όπως της αρμόζει!
Ελληνική γλώσσα - Μία, ενιαία και αδιαίρετηΠολλά έχουν ειπωθεί για την αξία, το μέγεθος και την μοναδικότητα της Ελληνικής γλώσσας. Οι επιφανέστεροι πνευματικοί άνθρωποι της σύγχρονης Ελλάδας περηφανεύονταν και διεκύρητταν το ενιαίον και συνεχές της Ελληνικής γλώσσας. Ο μεγάλος Νομπελίστας ποιητής μας, Γιώργος Σεφέρης, αναφέρει χαρακτηριστικά στις Δοκιμές του (Τόμος 1, σελ. 177, Εκδόσεις Ίκαρος) "Από την εποχή που μίλησε ο Όμηρος ως τα σήμερα, μιλούμε, ανασαίνουμε και τραγουδούμε με την ίδια γλώσσα". Αλλά και ο έτερος Νομπελίστας μας, ο Οδυσσέας Ελύτης έλεγε ότι "Εγώ δεν ξέρω να υπάρχει παρά μία γλώσσα. Η Ενιαία Ελληνική Γλώσσα" τονίζωντας στην συνέχεια ότι "Το να λέει ο Έλληνας ποιητής, ακόμα και σήμερα, ο ουρανός, η θάλασσα, ο ήλιος, η σελήνη, ο άνεμος, όπως το έλεγαν η Σαπφώ και ο Αρχίλοχος, δεν είναι μικρό πράγμα. Είναι πολύ σπουδαίο" (Πηγή: Αντώνιος Αντωνάκος, "Το Φρονείν Ελληνικώς" Εκδόσεις Κάδμος).
Ποιά είναι όμως η άποψη της επιστήμης για όλα αυτά? Σύμφωνα με τον καθηγητή Γλωσσολογίας, κ. Μπαμπινιώτη, η γλώσσα μας ομιλείται αδιάκοπα στον ελληνικό χώρο εδώ και τουλάχιστον 4.000 χρόνια (δείτε το μαγνητοσκοπημένο απόσπασμα παρακάτω). Υπάρχει δηλαδή, μία συνέχεια της ελληνικής γλώσσας, η οποία ομιλείται από τους Έλληνες με το ίδιο λεξιλόγιο και την ίδια δομή, τουλάχιστον από τον Όμηρο μέχρι σήμερα. Φυσικά υπήρξαν αλλαγές και μεταβολές και μάλιστα σημαντικές, σημειώνει ο καθηγητής, ωστόσο αυτό δεν αλλάζει το γεγονός ότι όλο το λεξιλόγιο που χρησιμοποιούμε σήμερα προέρχεται κατ' ευθείαν από τις παλαιότερες μορφές της γλώσσας μας. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά για εμάς σήμερα?
Οργανική ταύτιση μεταξύ της ‘αρχαίας’ και ‘νέας’ ελληνικής γλώσσας
Όταν λέμε ότι η Ελληνική γλώσσα ομιλείται χωρίς διακοπές, συνέχεια εδώ και 4.000 χρόνια, στην ουσία λέμε ότι η Ελληνική γλώσσα είναι μία, ενιαία και αδιαίρετη από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Για αυτό άλλωστε ο καθηγητής κάνει λόγο για παλαιότερες και νεότερες μορφές της αυτής γλώσσας, της Ελληνικής και αποφεύγει να μιλήσει για "Αρχαία και Νέα Ελληνικά" διότι κάτι τέτοιο παραπέμπει τον ακροατή στην ύπαρξη δύο γλωσσών. Έχω την αίσθηση λοιπόν ότι, αν και ο καθηγητής δεν το επισημαίνει ξεκάθαρα, από την στιγμή που η Ελληνική γλώσσα είναι μία, με παρελθόν, παρόν και μέλλον, η διαίρεσή της σε δύο γλώσσες, τα "Αρχαία Ελληνικά" και τα "Νέα Ελληνικά" είναι λανθασμένη διότι δεν αποδέχεται την συνέχεια της γλώσσας, σε αντίθεση με την γλωσσολογία που την αποδέχεται. Η άμεση σχέση, που φτάνει σε σημείο οργανικής ταύτισης, μεταξύ των παλαιότερων και των νεότερων μορφών της ελληνικής γλώσσας, αν και αποδεκτό από την επιστήμη δεν είναι αποδεκτό από το Υπουργείο Παιδείας. Έτσι το μάθημα των "Αρχαίων Ελληνικών" αντιμετωπίζεται και διδάσκεται στο σχολείο ως μία ξένη γλώσσα, η οποία διεκδικεί δικαιολογημένα τον τίτλο του πιο αντιπαθητικού σχολικού μαθήματος.
Πού όμως φαίνεται αυτή η οργανική ταύτιση μεταξύ των παλαιότερων μορφών της γλώσσας μας και την σημερινή νεοελληνική? Πώς δηλαδή αποδεικνύεται ότι δεν υπάρχουν δύο γλώσσες, τα "Αρχαία" και τα "Νέα" ελληνικά, αλλά πρόκειται για την ίδια γλώσσα που έχει υποστεί μεταβολές με το πέρασμα του χρόνου και τις γλωσσικές μεταρρυθμίσεις του Κράτους? Σύμφωνα με τον Καθηγητή, Ιστορικό και Φιλόλογο κ. Αντώνιο Αντωνάκο, οι παλαιότερες μορφές της γλώσσας μας επιβιώνουν στα παράγωγα και τις σύνθετες λέξεις (Πηγή: Το Φρονείν Ελληνικώς, σελ. 409). Ομιλούμε δηλαδή σήμερα τα "Αρχαία" και δεν το γνωρίζουμε. Ας δούμε μερικά παραδείγματα. Σήμερα δεν χρησιμοποιούμε την αρχαία λέξη 'πέμπω' για να πούμε 'στέλνω', λέμε όμως όλα τα παράγωγα, δηλαδή 'παραπέμπω', 'εκπέμπω', 'πομπή', 'αποπομπή', 'πομπός'. Ομοίως δεν λέμε 'άγω' το 'οδηγώ', λέμε όμως τα παράγωγα 'άγημα', 'αγωγή', 'αγωγός', 'παράγω', 'ανάγω', 'εξάγω', 'εισάγω' κτλ. Μάλιστα κατά τον καθηγητή κ. Μπαμπινιώτη για να κατανοήσουμε αυτά τα νοήματα των πρωταρχικών ελληνικών λέξεων και να τις κάνουμε δικές μας, πρέπει να τις διδαχθούμε μέσα από τα κατάλληλα αρχαία κείμενα. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να καταλάβουμε την ορθή σημασία των παραγώγων τους και να τα χρησιμοποιήσουμε σωστά σήμερα στην νεοελληνική (Πηγή: Μπαμπινιώτης - Η χρησιμότητα των 'αρχαίων' ελληνικών στην παιδεία). Όπως είχε πει σε μία συνέντευξή του το 1986 στο περιοδικό "Πλάτων" ο σπουδαίος δημοτικιστής Ιωάννης Κακριδής, "μόνο όποιοι γνωρίζουν Αρχαία Ελληνικά μπορούν να χρησιμοποιούν σωστά την Νεοελληνική Δημοτική" (Πηγή: Το Φρονείν Ελληνικώς, σελ. 402). Και δεν θα μπορούσε να έχει άδικο σε αυτήν του την διαπίστωση, αφού η ελληνική γλώσσα είναι μία κι ενιαία κι έτσι για να μάθεις καλά μία μορφή της θα πρέπει να περάσεις πρώτα από τις πιο παλαιές μορφές της. Ακόμα, σήμερα δεν λέμε το νερό 'ύδωρ' όπως οι πρόγονοί μας, ούτε το κρασί 'οίνο', ούτε το ψάρι 'ιχθύ'. Λέμε όμως 'άνυδρη γη', 'υδραγωγείο' και 'ύδρευση'. Λέμε 'οινοποιείο' και 'οινοπνευματώδες ποτό'. Λέμε 'ιχθυοκαλλιέργειες' και 'ιχθυοτροφείο'. Οι πρωταρχικές ελληνικές λέξεις παρέμειναν στην γλώσσα μας καθώς μόνο με αυτές μπρούμε να εκφράσουμε και τα πιο σύνθετα νοήματα. Δεν λέμε 'πυρ' την φωτιά σήμερα, ούτε 'αυλό' τον σωλήνα. Λέμε όμως ο 'πύραυλος' κι όχι ο 'φωτοσωλήνας'. Ακόμα δεν λέμε 'λώπο' το ρούχο, λέμε όμως 'λωποδύτη' τον απατεώνα αφού βυθίζεται μέσα στα ρούχα του από ντροπή και φόβο μην αποκαλυφεί. Ακόμα δεν λέμε την φωνή 'αυδή', λέμε όμως 'έμεινε άναυδος' και 'απήυδησα'. Δεν λέμε 'βρύχιο' τα βαθιά νερά, λέμε όμως 'υποβρύχιο' το σκάφος που βυθίζεται σε αυτά. Δεν λέμε 'φιάλη' το μπουκάλι (εκτός ίσως στην 'φιάλη υγραερίου') λέμε όμως 'εμφιαλωμένο νερό'. Την πέτρα δεν την λέμε πια 'λας', λέμε όμως 'λαξεύω την πέτρα' και 'λατομείο'. Για την γη δεν χρησιμοποιούμε τις λέξεις 'αρούρα' και 'χθων' που χρησιμοποιούσαν οι πρόγονοί μας, λέμε όμως 'αρουραίο' τον ποντικό και 'υποχθόνιο' αυτόν που ενεργεί υπόγεια. Ακόμα το χτενίζω δεν το λέμε 'κομμώ', πώς αλλιώς όμως θα μπορούσαμε να θαυμάσουμε την πλούσια 'κόμμη' και πώς αλλιώς θα λέγαμε το μέρος στο οποίο την περιποιείται κανείς αν όχι 'κομμωτήριο'? Το 'χτενιστήριο' στο κάτω κάτω δεν ακούγεται και τόσο ωραία. Μέσα από αυτά τα παραδείγματα αποδεικνύεται η οργανική σχέση μεταξύ της σύγχρονης και της παλαιότερης μορφής της ελληνικής γλώσσας. Η πρώτη πολύ απλά δεν θα υπήρχε χωρίς την τελευταία.
Έτσι λοιπόν, αν κάτι μας δείχνει αυτή η συνέχεια της ελληνικής γλώσσας είναι ότι 'αρχαία' και 'νέα' είναι κατ' ουσίαν η ίδια γλώσσα σε διαφορετικό στάδιο εξέλιξης. Δεν υπάρχει 'παρθενογένεση' στην σημερινή μας γλώσσα. Προέρχεται απ' ευθείας από το παρελθόν μας. Μέσα από την σπουδή της παλιάς μας γλώσσας, αποκτούμε την ικανότητα να μιλήσουμε την σημερινή με μεγαλύτερη ευχέρεια ακόμα και σε απαιτητικές καταστάσεις (Πηγή: Μπαμπινιώτης - Η χρησιμότητα των 'αρχαίων' ελληνικών στην παιδεία). Τίποτα όμως δεν γίνεται στην τύχη. Με την διαίρεση της γλώσσας μας σε 'αρχαία' και 'νέα' ελληνικά και την διδασκαλία των αρχαίων' ως κάτι ξένο προς αποστήθιση και παπαγαλία, ο σημερινός Έλληνας αποστρέφεται τις ρίζες της γλώσσας του και έτσι στερείται την δυνατότητα να μιλήσει την νεοελληνική σε υψηλό επίπεδο. Δεν είναι όμως μόνο αυτό που πετυχαίνεται με την διαίρεση της ελληνικής γλώσσας.
Η διαίρεση, ως γνωστόν, έχει την ιδιότητα να συρρικνώνει και να αποδυναμώνει. Ένας διαιρεμένος στρατός, είναι ένας συρρικνωμένος και αποδυναμωμένος στρατός, περισσότερο ευάλωτος στους εχθρούς του. Από αυτόν τον κανόνα δεν θα μπορούσε να ξεφύγει ούτε η Ελληνική γλώσσα, της οποίας η τεχνητή διαίρεση σε "Αρχαία" και "Νέα" την συρρικνώνει, την αποδυναμώνει κι ως εκ τούτου την καθιστά ευάλωτη στα "χτυπήματα" των εχθρών της. Παρακάτω θα δούμε πώς ακριβώς συμβαίνει αυτό.
Μικρή γλώσσα τα Νέα ελληνικά; - Νεκρή γλώσσα τα Αρχαία ελληνικά;
Η κ. Θάλεια Δραγώνα, πρώην Γ.Γ. του Υπουργείου Παιδείας, σε συνέντευξή της στον Ραδιοφωνικό σταθμό "ΣΚΑΪ" στις 21/6/2010, κατάφερε δύο ισχυρά τέτοια "χτυπήματα" στο ήδη ευάλωτο οικοδόμημα της διαιρεμένης Ελληνικής γλώσσας. Συγκεκριμένα η κ. Δραγώνα, που κλήθηκε με αφορμή την διαδασκαλία της Αγγλικής στην Α΄Δημοτικού, χαρακτήρισε την "Νέα Ελληνική" ως "μικρή γλώσσα...τεράστια στην ιστορία της αλλά με λίγους ομιλητές" ενώ στην συνέχεια χαρακτήρισε τα "Αρχαία Ελληνικά" ως "νεκρή γλώσσα" (Πηγή: Διαδίκτυο, "Θ. Δραγώνα - Ελληνικά μικρή γλώσσα και νεκρή). Να λοιπόν πώς, διαιρώντας την Ελληνική γλώσσα, την αποδυναμώνεις και την καθιστάς ευάλωτη στα χτυπήματα των εχθρών της. Βέβαια η ελληνική μόνο μικρή γλώσσα δεν είναι, πόσω δε μάλλον τα αρχαία νεκρή γλώσσα, αφού αν τα 'αρχαία' ήταν νεκρά εξυπακούεται ότι δεν θα είχαμε ελληνική γλώσσα σήμερα. Το γεγονός ότι η Ελληνική ομιλείται αδιάκοπα εδώ και 4.000 χρόνια τουλάχιστον, αν μη τι άλλο αποδεικνύει ότι τα Ελληνικά είναι μία ολοζώντανη γλώσσα. Ας δώσουμε όμως τον λόγο στον καθηγητή κ. Μπαμπινιώτη, ο οποίος με την καθαρότητα του λόγου του και το κύρος της επιστημονικής του ιδιότητας δεν αφήνει περιθώριο για παρερμηνείες.
Προφανώς λοιπόν και τα 'αρχαία' ελληνικά δεν είναι νεκρή γλώσσα, αφού είναι η γλώσσα που μιλάμε εμείς. Αλλιώς τι θα μιλούσαμε σήμερα? Όσον αφορά δε το μέγεθος της γλώσσας μας, νομίζω ότι είναι γενικότερα αποδεκτό ότι η Ελληνική είναι μία πλούσια γλώσσα που δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από καμία άλλη. Ίσως είναι υπερβολικό να μιλάμε για 6 εκατομμύρια λέξεις (λήμματα) και 78 ή 90 εκατομμύρια λεκτικούς τύπους της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, όμως και το 1.200.000 λεκτικών τύπων για λεξιλόγιο 150.000 λέξεων που κάνουν λόγο οι πιο ορθολογικοί υπολογισμοί δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητος (Πηγή: Ο μύθος των 6 εκατομμυρίων λέξεων). Η ποιότητα μίας γλώσσας, ωστόσο, αποτυπώνεται και σε άλλα πράγματα, πέρα από τον αριθμό των λέξεων όπως το πώς δομείται μία λέξη.
Εξ άλλου η ζωντάνια και το μέγεθος της ελληνικής δεν επιβεβαιώνεται μόνο από την συνέχεια της γλώσσας μας και των πλούτο των λέξεων μας, αλλά κι από ένα ακόμα εξαιρετικά εντυπωσιακό χαρακτηριστικό. Κάθε φορά που η πρόοδος των επιστημών επιβάλλει την δημιουργία νέων λέξεων για την περιγραφή και τον ορισμό νέων εννοιών, τότε οι επιστήμονες ανατρέχουν που αλλού, στον θησαυρό της ελληνικής γώσσας. Οι Γάλλοι λεξικογράφοι Jean Bouffartigue και Anne-Marie Delrie, αναφέρουν σχετικά στο βιβλίο τους "Οι Ελληνικές ρίζες στην Γαλλική γλώσσα", ότι "...η ελληνική γλώσσα προσφέρεται με αξιοθαύμαστο τροπο, πολύ περισσότερο από ότι η λατινική, για την δημιουργία νέων λέξεων ανάλογα με τις ανάγκες...ο ειστήμονας που πρέπει να μιλήσει για ένα ζώο που τα δάκτυλά του είναι φτερούγες είναι πολύ ευτυχής που μπορεί να κατασκευάσει με βάση το ελληνικό πρότυπο την λέξη "PTERODAKTYLE" (πτεροδάκτυλος)" (σελ.19). Συνεχίζουν οι δύο Γάλλοι και λίγο παρακάτω μας εξηγούν ότι η επιστήμη ανακαλύπτει συνεχώς νέα αντικείμενα ή εννοιες τα οποία πρέπει να τα ονομάσει. Η Ελληνική όμως, που είναι η καταλληλότερη γλώσσα για να ονομάσει κανείς αυτό που ψάχνει, δεν παρείχε πια επαρκείς λέξεις. Εκεί είναι που μας μαρτυρούν το εξής αποκαλυπτικό, ότι μπροστά σε αυτό το πρόβλημα της ονομασίας των νέων εννοιών, "Παρουσιάσθηκε τότε η ιδέα να χρησιμοποιηθούν οι μέθοδοι που χρησιμοποιούσαν οι Έλληνες για να αυξάνουν το λεξιλόγιό τους. Η δομή της γλώσσας τους, τους επέτρεπε να συνθέτουν λέξεις με έναν απλό τρόπο και αποτελεσματικό: τους μιμήθηκαν (εννοεί οι επιστήμονες). Προσπάθησαν να φανταστούν τι θα έκαναν οι Έλληνες αν είχαν να ονομάσουν την νέα έννοια ή το νέο αντικείμενο: κατασκεύασαν μία νέα Ελληνική λέξη την οποία μετέγραψαν στα Γαλλικά (ή στα αγγλικά, ή στα γερμανικά, ή στα ιταλικά). Η μίμηση τις πιο πολλές φορές ήταν επιτυχημένη, γιατί οι κατασκευαστές ελληνικών λέξεων είναι γενικά εξαιρετικοί ελληνιστές. Το "COSMONAUTE" και το "ASTRONAUTE" βασίζονται στα υποθετικά 'κοσμοναύτης' και 'αστροναύτης' τα οποία συμμορφώνονται απόλυτα με τους κανόνες σύνθεσης των ελληνικών λέξεων" (σελ. 21) (Πηγή: Αντώνιος Αντωνάκος, "Το Φρονείν Ελληνικώς", Εκδόσεις Κάδμος).
"Μικρή" γλώσσα η ελληνική;;;;
Όσον αφορά τον χαρακτηρισμό της Ελληνικής ως "μικρής γλώσσας με λίγους ομιλητές", θα ήθελα να σημειώσω τα εξής. Πρώτα από όλα κάθε γλώσσα αποτελεί ένα επίτευγμα του ανθρώπινου πνεύματος. Ως εκ τούτου η αξιολόγησή της δεν μπορεί να γίνεται μόνο με ποσοτικά ή αριθμητικά κριτήρια. Είναι απαραίτητο η αξιολόγηση να περιλαμβάνει και ποιοτικά κριτήρια - εκεί η Ελληνική γλώσσα δεν θα άφηνε επ' ουδενί περιθώρια να αμφισβητηθεί η αξία της. Τώρα, ας εξετάσουμε κατά πόσο ισχύει αυτό που ισχυρίζεται η κ. Δραγώνα. Κατ' αρχήν τι εννοεί με το "μικρή γλώσσα με την έννοια ότι...με μεγάλη ιστορία αλλά με λίγους ομιλητές"? Ο τρόπος που διατυπώνει την φράση δεν αφήνει περιθώριο αμφιβολίας ότι επιχειρεί να στηρίξει τον χαρακτηρισμό "μικρή" που δίνει στην γλώσσα μας στο γεγονός ότι την μιλούν λίγοι άνθρωποι. Μας λέει δηλαδή ότι ο λίγος αριθμός ομιλητών που έχει η ελληνική γλώσσα αυτομάτως την υποβιβάζει στο επίπεδο της "μικρής γλώσσας". Από πότε όμως ο αριθμός των ατόμων που μιλούν μία γλώσσα αποτελεί κριτήριο για το αν αυτή είναι μικρή ή μεγάλη? Από τότε που ανέλαβε η κ. Δραγώνα Γ.Γ. του Υπ. Παιδείας προφανώς. Η γλώσσα δεν είναι θρησκεία για να μετράς τους πιστούς της, ούτε ομάδα για να μετράς τους οπαδούς της. Η γλώσσα είναι εργαλείο σκέψης, επικοινωνίας και έκφρασης των ανθρώπων. Πιο σωστά ακόμα, η γλώσσα είναι ένα σύστημα νοητικού συμβολισμού. Η γλώσσα αξιολογείται από τον αριθμό των λέξεων που έχει ώστε ο χρήστης της να περιγράψει και να ονομάσει τα πράγματα γύρω του, να σκεφτεί, να φανταστεί και να δημιουργήσει καινούργια. Όποιοσδήποτε λοιπόν θέλει να εξετάσει το αν είναι μικρή ή μεγάλη μία γλώσσα, υπάρχει μόνο ένας ασφαλής τρόπος για να βγάλει σωστά συμπεράσματα, κι αυτός σίγουρα δεν είναι το να μετρήσει πόσοι άνθρωποι την ομιλούν. Για να εξετάσει κανείς πόσο μεγάλη ή μικρή είναι ποσοτικά μία γλώσσα, το μόνο που έχει να κάνει είναι να μετρήσει τις λέξεις της και να συγκρίνει το συνολικό αριθμό τους με τον αριθμό λέξεων άλλων γλωσσών. Έτσι μόνο θα μπορέσει να καταλήξει σε ένα ασφαλές συμπέρασμα όσον αφορά το αριθμητικό μέγεθος της Ελληνικής και κάθε άλλης γλώσσας. Αν τώρα την Ελληνική γλώσσα την ομιλεί μικρός αριθμός ανθρώπων αυτό καθόλου δεν επηρεάζει το μέγεθος τη Ελληνικής γλώσσας, καθώς είτε 1 την μιλάει είτε 10 εκατομμύρια αυτό δεν θα επηρεάσει την γλώσσα αλλά τον αριθμό των ομιλούντων την γλώσσα. Είναι ξεκάθαρο. Μιλάμε για δύο εντελώς διαφορετικά πράγματα. Ο αριθμός των λέξεών που υπάρχουν σε μία γλώσσα δεν αλλάζει κάθε φορά που αλλάζει το μέγεθος του πληθυσμού που την ομιλεί. Μία ξαφνική έκρηξη υπεργεννητικότητας στους Κονγκολέζους θα τους χαρίσει πολλά Κονγκολεζάκια, αλλά σίγουρα δεν θα τους χαρίσει καινούργιες και περισσότερες λέξεις. Άλλο πράγμα το μέγεθος της γλώσσας που ορίζεται από τον αριθμό των λέξεων κι άλλο πράγμα ο αριθμός των ομιλούντων μία γλώσσα. Το πόσοι άνθρωποι μιλάνε μία γλώσσα, ουδεμία σχέση έχει με το πόσο μεγάλη ή μικρή είναι μία γλώσσα. Συνεπώς, δεν θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος λογικός άνθρωπος ότι η Ελληνική γλώσσα είναι μικρή επειδή την μιλούν λίγοι άνθρωποι. Θα μπορούσε να το ισχυριστεί όμως, αν η Ελληνική διέθετε λίγες λέξεις. Όμως είναι γνωστό σε όλους ότι η ελληνική γλώσσα διαθέτει σπάνιο πλούτο λέξεων κι ως εκ τούτου επ' ουδενί δεν μπορεί κανείς να την χρακτηρίσει "μικρή" με βάση τον αριθμό λέξεων που περιέχει.
Εξ άλλου και ο χαρακτηρισμός της γλώσσας μας ως "μικρής" εξαιτίας τους μικρού (κατά την κ. Δραγώνα) αριθμού ομιλούντων την ελληνική γλώσσα σε σχέση με τους αντίστοιχους αριθμούς άλλων γλωσσών, δεν είναι ακριβής απόλυτα. Διότι μπορεί αμιγώς ελληνικά να ομιλούν μόνο οι Έλληνες της Ελλάδας, της Κύπρου και της ομογέενιας και τα ελληνικά να μην έχουν την διεθνή διάδοση που έχουν τα Γαλλικά ή τα Αγγλικά, η αλήθεια όμως είναι ότι η ελληνική γλώσσα γνωρίζει οικουμενική διείσδυση στις γλώσσες που ομιλούνται σήμερα στον πλανήτη μας.
Ποιοί ομιλούν σήμερα την Ελληνική γλώσσα? Είναι οι Έλληνες της Ελλάδας και της διασποράς οι μόνοι ομιλητές της Ελληνικής γλώσσας? Με τι λέξεις άραγε μιλάει ο Βρετανός ή ο Ιταλός για να πει ότι έχει μία «νέα ιδέα» (new idea, nueva idea) αν όχι ελληνικές στην καταγωγή? Τι λέξεις χρησιμοποιεί ο Βρετανός για τον αέρα (air εκ του αήρ), την φωτιά (fire εκ του πυρ) αν όχι ελληνικές? Πώς ζητάει ο Γάλλος μία κολλά χαρτί (papier εκ του πάπυρος)? Πώς θα λεγόταν η Ευρώπη (Europe, Europa) αν δεν υπήρχε η Ελληνική γλώσσα? Με πόσες βασικές έννοιες εμπλουτίζει το καθημερινό λεξιλόγιο των Ευρωπαίων η Ελληνική? Πώς θα μπορούσε να σχηματίζει σύνθετες λέξεις η Αγγλική γλώσσα χωρίς τα θέματα auto-, neo-, geo-, bio-, super-, hyper-, meta-, physio-, poly-, mega-, mono-, macro-, micro-, kilo-, theo-, tele-, κτλ? Πώς αλήθεια θα ανέπτυσσαν τις κοινωνίες τους οι Ευρωπαίοι χωρίς πρόγραμμα (programme), σύστημα (system), οργάνωση (organization), λογική (logic)? Πώς θα συζητούσαν χωρίς διάλογο (dialogue)? Τι διανόηση θα είχαν οι Γάλλοι χωρίς θεωρία (theorie) και ιδεολογία (ideologie)? Τι οργάνωση θα είχαν οι Γερμανοί χωρίς την έννοια organizazion? Τι πολιτική οργάνωση θα είχε ο Δυτικός κόσμος χωρίς δημοκρατία (democracy), πολιτική (politics), αστυνομία (police εκ του πόλις) και κυβέρνηση (government, από govern εκ του κυβερνώ)? Τι επιστήμη θα είχαν οι Ευρωπαίοι χωρίς μαθηματικά (mathematics), φυσική (physics), χημεία (chemistry), βιολογία (biology), γεωλογία (geology), γεωγραφία (geography), γενετική (genetics) κτλ? Τι πολιτισμό θα είχαν χωρίς τεχνολογία (technology), θέατρο (theatre), μουσεία (museum), στάδια (stadium), σχολεία (school)? Πώς θα γελούσαν χωρίς την κωμωδία (comedy) και πώς θα έβρισκαν κάποιον hilarious (εκ του ιλαρός) χωρίς την αίσθηση του humor (εκ του δωρικού χυμόρ)? Πώς θα έλυναν ένα πρόβλημα (problem)? Πώς θα έλεγαν την θεραπεία αν όχι therapy ή cure (εκ του κορέω = φροντίζω)? Πώς θα έκαναν tourism, journeys και tournaments χωρίς την έννοια τόρνος = κύκλος? Πώς ένας Άγγλος φοιτητής του Department της Ψυχολογίας θα έκανε party στο apartment του και πώς θα πήγαινε στα departures του αεροδρομίου χωρίς το ελληνικό απαρτίζω (=αποτελώ μέρος) που έδωσε όλες αυτές τις λέξεις? Πώς ακόμα θα μιλούσαν για τον πλανήτη (planet) γη, τους ωκεανούς (ocean), το κλίμα (climate), τους πόλους (pole) της γης και τα ημισφαίρια (hemisphere) αν δεν έπαιρναν τις έννοιες αυτές από τους Έλληνες? Βλέπουμε λοιπόν ότι μία πληθώρα λέξεων και εννοιών, βασικών για την επικοινωνία και την συνεννόηση των ανθρώπων έχουν περάσει από την Ελληνική γλώσσα, στα Αγγλικά, τα Γερμανικά και τις λεγόμενες Λατινογενείς γλώσσες (Ισπανικά, Γαλλικά, Πορτογαλικά και Ιταλικά). Ποια είναι η αξία αυτής της διαπίστωσης? Η Ελληνική γλώσσα λοιπόν, δεν είναι μόνο ότι έχει τεράστιο πλούτο, αλλά έχει και τεράστια επιρροή σε άλλες γλώσσες, καθώς έχει σημαντικό μερίδιο στην εξέλιξή τους στην σημερινή τους μορφή.
Όλος ο Αγγλόφωνος, ο Γερμανόφωνος και ο Ισπανόφωνος κόσμος, καθώς και όλες οι Λατινογενείς γλώσσες (Πορτογαλικά, Γαλλικά, Ιταλικά) χρησιμοποιούν λοιπόν ελληνικές και ελληνογενείς λέξεις για να εκφράσουν από τα απλούστερα ως τα πολυπλοκότερα νοήματα της ανθρώπινης διανόησης, επιστήμης και δραστηριότητας. Όλες αυτές οι γλώσσες όμως απαριθμούν συνολικά περίπου 2 δισεκατομμύρια ομιλητές, αφού μόνο ο Αγγλόφωνος πληθυσμός είναι 1δις. και ο Ισπανόφωνος 500 εκατομμύρια, ενώ τα Γερμανικά τα μιλούν 166 εκατομ., τα Πορτογαλικά 240 εκατομ. και τα Ιταλικά 62 (Πηγή: http://www.krysstal.com/spoken.html). Επομένως και για να διαλύσουμε μια και καλή τις σκιές πάνω στην γλώσσα μας, δεν θα ήταν καθόλου παράλογο να ισχυριστεί κανείς ότι η Ελληνική γλώσσα είναι μία πλούσια και πανίσχυρη γλώσσα με ασύγκριτη διείσδυση στις γλώσσες των άλλων, αφού τις λέξεις της και τα νοήματά της τα χρησιμοποιούν σήμερα περίπου 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον πλανήτη.
Συνεπώς η γλώσσα μας, όχι μόνο δεν είναι με κανέναν τρόπο "μικρή", αλλά είναι και τεράστια σε πλούτο και ισχύ ώστε τα νοήματά τα να τα παίρνουν άλλοι και να τα χρησιμποιούν για να βελτιώσουν τις ικές τους γλώσσες. Αν λοιπόν θα έπρεπε κάπως να εκτιμηθεί αυτό το γεγονός για την ελληνική γλώσσα, και να της αποδώσουμε τιμές σύμφωνα με την αξία της, θα έπρεπε αφενός να εντείνουμε και να βελτιώνουμε την διδασκαλία της στους Έλληνες κι αφετέρου να φροντίζουμε για την διεθνή αναγνώριση της συμβολής της στον ανθρώπινο πολιτισμό.
Αναστάσιος Π. Συριανός
ΛΟΙΠΕΣ ΠΗΓΕΣ
1) Το Ταξίδι των Ελληνικών λέξεων, Άννα Τζιροπούλου-Ευσταθίου
2) Κι όμως είναι Ελληνικές, Γεώργιος Μπαμπινιώτης
3) Κατάλογος Ελληνικών λέξεων στην αγγλική γλώσσα
4) Κατάλογος Ελληνικών λέξεων στην γερμανκή γλώσσα
5) Γλωσσικός οδηγός προς δημοσιογράφους
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου