Η Κοινωνική κατακραυγή

Η κοινωνική κατακραυγή ή αλλιώς κοινωνική αποδοκιμασία, είναι κατά κανόνα ένας θεσμός κοινωνικού ελέγχου της συμπεριφοράς των μελών μίας κοινότητας, όταν εκείνοι ενεργούν με τρόπο που ξεπερνά τα επιτρεπτά όρια ανοχής της συγκεκριμένης κοινότητας. 

Ωστόσο, η κοινωνική κατακραυγή - κατά την γνώμη μου - δεν θα έπρεπε να απευθύνεται μόνο στον κλέφτη, τον παιδεραστή κτλ (αν και σήμερα με την δικαιοσύνη ούτε αυτό βλέπουμε να συμβαίνει) αλλά θα έπρεπε να απευθύνεται και σε όσους βλάπτουν με τις ενέργειές τους έναν τόπο και τα συμφέροντά του. Με άλλα λόγια, αποδέκτες της κοινωνικής αποδοκιμασίας πιστεύω ότι αξίζουν εξίσου με τον κλέφτη και τον εγκληματία, να είναι και όσοι ενεργούν αυθαίρετα, καταστρέφουν το περιβάλλον, χτίζουν παράνομα, καταπατάνε μνημεία, κοινόχρηστους χώρους και δημόσια αγαθά, αλλοιώνουν σύμβολα της ταυτότητας και του χαρακτήρα ενός τόπου, κλέβουν δημόσιο χρήμα και γενικά κάνουν οτιδήποτε άλλο που βλάπτει έναν τόπο και μία κοινωνία. 

Η κοινωνική κατακραυγή πρέπει να κατευθύνεται τόσο κατά όσων εγκληματούν εναντίον ενός άλλου μέλους της κοινότητας όσο και εναντίον όσων εγκληματούν εναντίον της ίδιας της κοινότητας στο σύνολό της. Είτε κλέβεις το σπίτι του γείτονα είτε κλέβεις τα έσοδα του Δήμου, πάλι κλέφτης είσαι. Στην περίπτωση που κλέβεις τον Δήμο μάλιστα, το έγκλημα είναι μακράν χειρότερο διότι δεδομένου ότι ο Δήμος είναι το κοινό ταμείο όλων μας, όποιος το κλέβει είναι να σαν έχει κλέψει τα σπίτια όλων μας κι όχι μόνο του ενός όπως θα έκανε ένας απλός κλέφτης. Άρα ο κλέφτης του κοινού ταμείου του Δήμου, έχει εγκληματίσει εναντίον όλως εμάς, οπότε και εναντίον ολόκληρης της κοινότητας που χρηματοδοτεί αυτό το κοινό ταμείο.

Υπό αυτήν την έννοια όσοι εγκληματούν εναντίον της κοινότητας της οποίας ανήκουν, είναι σαν να έχουν εγκληματίσει προσωπικά εναντίον του καθένα από εμάς και για τον λόγο αυτό τέτοια εγκλήματα είναι μακράν χειρότερα από τα προσωπικά και έτσι οφείλουν να προκαλούν σκληρότερη κριτική, εντονότερη αποδοκιμασία και τέλος παραδειγματικότερη τιμωρία.

Όμως, η κοινωνική κατακραυγή δεν είναι ένας προσωποπαγής θεσμός που κάθε φορά αναζητά το εξιλαστήριο θύμα για να ξεσπάσουν πάνω του οι εντάσεις μίας ταρασσόμενης κοινωνίας. Αντίθετα, η κοινωνική κατακραυγή πηγάζει από τα ένστικτα αυτοσυντήρησης μίας κοινωνίας που σέβεται τον εαυτό της, επιθυμεί να διαφυλάξει τα συμφέροντά της και δεν ανέχεται εκείνους που την βλάπτουν, όποιος κι αν είναι αυτός. Ακριβώς επειδή η κοινωνική αποδοκιμασία είναι κοινωνικός θεσμός και προέρχεται από την ίδια την κοινωνία, λειτουργεί ανεξάρτητα από την Δικαιοσύνη για να αποτρέπει τα μέλη μίας κοινότητας από το να βλάπτουν το κοινωνικό σύνολο και να τα επαναφέρει κατά το δυνατόν στους κόλπους της κοινωνίας. Για τον λόγο αυτό, θα ήταν ακόμα σωστότερο αν λέγαμε ότι η κοινωνική κατακραυγή δεν στρέφεται κατά όσων βλάπτουν την κοινωνία, αλλά στρέφεται υπέρ της κοινωνίας.

Με λίγα λόγια, η κοινωνική κατακραυγή από την σκοπιά της αυτοσυντήρησης της κοινωνίας, είναι ο θεσμός που εφαρμόζουν τα μέλη ή το σύνολο μίας κοινωνίας προς εκείνα τα μέλη τα οποία χάνουν την ενότητα τους με την κοινότητα στην οποία ανήκουν και ενεργούν αυθαίρετα και αντίθετα προς το συμφέρον της, μη λαμβάνοντας υπόψην τις βλάβες που μπορεί να προκαλούν στα υπόλοιπα μέλη και στην κοινωνία στην οποία ανήκουν. 

Υπό αυτήν την έννοια, δηλαδή της προστασίας του κοινωνικού συμφέροντος, ο θεσμός της κοινωνικής κατακραυγής είναι ωφέλιμος και επιθυμητός, διότι καθιστά την ίδια την κοινωνία ικανή να προστατεύει τα συμφέροντά της, άσχετα από την απονομή ή όχι δικαιοσύνης, η οποία πολλές φορές όχι μόνο καθυστερεί αδικαιολόγητα αλλά δεν απονέμεται καν.

Πώς εκφράζεται η κοινωνική κατακραυγή? Με ποιές μεθόδους και με ποιά μέσα? Ποιά είναι τα όρια της? 

Η κοινωνική κατακραυγή μπορεί να εκφραστεί με πολλούς τρόπους και μέσα και τα όρια της εξαρτώνται από το αντικείμενο της κατακραυγής. Για παράδειγμα, ένας πολύ κοινός τρόπος έκφρασης της κοινωνικής κατακραυγής, είναι το γιαούρτωμα το οποίο έχουμε δει να εξαπολύεται επανειλημμένα σε πολιτικούς στην χώρα μας και αλλού. 

Παρεμφερές με το γιαούρτωμα, είναι κυρίως το αυγούλωμα και κατόπιν είναι η ρίψη ποικίλων λαχανικών, όπως ντομάτες, αγγούρια και ότι βρει κανένας πιο εύκαιρο. Ένα άλλο διαδεδομένο μέσο κοινωνικής κατακραυγής, ειδικά παλαιότερα, ήταν το φτύσιμο!

Ο Χ. Γιανναράς για το γιαούρτωμα ως κοινωνική αποδοκιμασία (όπως την αποκαλεί και όχι άσκηση βίας όπως θέλουν να μας πείσουν ότι είναι) σημειώνει τα εξής: "Προκαλεί σωματική κάκωση, αποβλέπει σε τραυματισμό, σε βλάβη της σωματικής ακεραιότητας; Γιαούρτι εκσφενδονίζουν οι πολίτες στον πολιτικό που τους προκαλεί, όχι πέτρες, ούτε καρέκλες. Eίναι άλλο πράγμα η αποδοκιμασία και άλλο η άσκηση σωματικής βίας. Kαι μάλιστα θα χαρακτήριζε κανείς το «γιαούρτωμα» μάλλον από τις επιεικέστερες, τις πιο «εξευγενισμένες» μορφές αποδοκιμασίας. Aρχετυπική έκφραση περιφρόνησης, αποστροφής και σιχασιάς είναι το φτύσιμο – ατιμωτική αποδοκιμασία. Πιο οργισμένη, οι σάπιες ντομάτες ή τα κλούβια (δύσοσμα) αυγά. Hπιότερη μορφή, το σφύριγμα, το γιουχάισμα."" 

 Ο σκοπός της κοινωνικής κατακραυγής, είναι να "ταρακουνήσει" τον αποδέκτη της αποδοκιμασίας ώστε μέσα από την εκδηλωμένη δυσαρέσκεια των συμπολιτών του να καταλάβει τι είναι αυτό που ενοχλεί και να πάψει να προκαλεί. Κατά μάι έννοια η κοινωνική κατακραυγή εμπαριέχει την έννοια της προσωρινής απομόνωσης ενός μέλους από την υπόλοιπη ομάδα και της μη αποδοχής του ως ενός ισότιμου μέλους της κοινωνίας στην οποία ανήκει, μέχρι ωσότου να μετανοήσει, να διορθώσει αν είναι δυντόν την βλάβη που προκάλεσε στην ομάδα και να επανέλθει στους κόλπους της.

Αυτά όσον αφορά το πώς η κοινωνία αυτοπροστατεύεται από άλλα μέλη της. Τι γίνεται όμως όταν αυτοί που προκαλούν την αντίδραση της κοινωνίας είναι οι πολιτικοί και γενικά άτομα που κατέχουν υψηλά αξιώματα? 

Για τον Χ. Γιανναρά, στο άρθρο του Γιαούρτωμα: ΑΠΟΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΒΙΑ..,
η εκδήλωση της κοινωνικής κατακραυγής (κοινωνική αποδοκιμασία κατά εκείνον) αντί ασκησης βίας, καταδείχνει την υγεία του πολιτικού μας συστήματος. Καταλήγει δε λέγοντας ότι, "Iσως το πρώτο δείγμα υγείας που εμφανίζει η ελλαδική κοινωνία, ύστερα από τρεις δεκαετίες βυθισμού στη χαυνότητα, να είναι το γεγονός ότι οι κομματάνθρωποι δεν τολμούν πια να εμφανιστούν σε δημόσιους χώρους, να περπατήσουν ανέμελοι στους δρόμους, όπως κάθε πολίτης με καθαρό μέτωπο. Ξέρουν ότι τους παραμονεύει παντού η αποδοκιμασία. Θα είναι δείγμα υπανάπτυξης οποιαδήποτε μορφή άσκησης βίας. Eίναι, όμως, παρήγορο δείγμα κοινωνικής υγείας η κοινή αποδοκιμασία. Tων αποδεδειγμένα τυράννων μας. Που ιταμότατα μας προκαλούν."

Δεν έχω παρά να συμφωνήσω μαζί του...

Εμείς εδώ, τους δικούς μας, αντί να τους γιαουρτώνουμε, τους καμαρώνουμε! Γιατί ??